Klinisch redeneren
Het aanleren van klinisch redeneren in een acute, complexe situatie is een bijzondere didactische uitdaging. Het gaat hierbij om de combinatie van signaleren, prioriteren, de juiste interventies kiezen en de regie nemen binnen een stressvolle situatie1. In deze situaties telt elke seconde en zijn er veel klinische onzekerheden. Het realistisch leren in een veilige situatie waarbij studenten kunnen leren van fouten zonder nadelige gevolgen voor de patiënt is hierbij essentieel. Didactisch gezien past het bij ‘urgentie’, een ‘assessment’ en een ‘hybride leeromgeving’2,3. Echter, dit omzetten in leermateriaal blijkt lastig.

Video-based script concordance test
Uit verschillende nationale en internationale onderzoeken blijkt dat video-based materiaal didactisch zeer effectief is om acute en complexe praktijksituaties te oefenen4-7. De script concordance test (SCT) is een bestaande effectieve manier om klinisch redeneren op toepassingsniveau te oefenen en te toetsen8-11.

De SCT bestaat uit een kort schriftelijk vignet, welke steeds gevolgd wordt door een stukje nieuwe informatie. Studenten moeten tussendoor beredeneren of deze informatie de waarschijnlijkheid van een bepaalde diagnose of keuze van onderzoek, interventie of behandeling vergroot of verkleint. Er wordt antwoord gegeven middels een 5-punts Likertschaal (bijvoorbeeld van zeer onwaarschijnlijk tot zeer waarschijnlijk), met of zonder onderbouwing, welke recht doet aan de klinische onzekerheden12.

Het combineren van SCT en videomateriaal leidt tot een video-based SCT. Hierbij is waar mogelijk bestaand materiaal hergebruikt en doorontwikkeld. Deze vorm biedt kansen om een meer realistische ervaring te beleven van klinisch redeneren in de beroepspraktijk. Een aantal video’s zijn 360 graden video’s, waarbij studenten kunnen rondkijken.

Graag maken wij gebruik van bestaand videomateriaal. We horen het graag als u een video beschikbaar kan en mag stellen voor gebruik via de voorwaarden van de Creative Commons licentie CC BY-NC-ND 4.0. U kunt een berichtje aan ons sturen via ‘Contact’.

Validatie door de beroepspraktijk – doet u mee?
Een randvoorwaarde is dat de antwoordscores en de feedback worden gevalideerd door relevante experts vanuit de beroepspraktijk7. In de terugkoppeling (kennisflits) die studenten na beantwoording krijgen zijn de gegeven antwoorden door de relevante experts te zien en de onderbouwing vanuit de beroepspraktijk en theorie.

De validatie door meerdere experts vanuit de beroepspraktijk is een intensief proces. Het valideren kost ongeveer 1 uur voor het valideren van 2 SCT-vragensets (inclusief uitleg).

Mocht u enthousiast zijn geraakt over het open leermateriaal en vanuit uw expertise als verpleegkundige een bijdrage willen leveren aan het valideren van SCT-vragensets, we horen het graag! U kunt een berichtje aan ons sturen via ‘Contact’.

Hogescholen en derden
Bij deze doorontwikkeling is de expertise van de Bacheloropleiding tot Verpleegkundige van Hogeschool Utrecht en Fontys Hogeschool Mens en Gezondheid gebundeld:

  • Aline Bouwes (Hogeschool Utrecht, projectleider, expertise SCT)
  • Vera Habes (Hogeschool Utrecht, expertise SCT, expertise video’s)
  • Erik van Roon (Fontys Hogeschool Mens en Gezondheid, expertise video’s)

Daarnaast is op een prettige manier samengewerkt met Marcel van Brunschot van Vakbekwaamheid in Zicht.

Subsidie en licentie
Stimuleringsregeling Open en online onderwijs, pijler Open leermaterialen (OL 20-07, ‘Didactische doorontwikkeling video-based SCT voor klinisch redeneren’) Ministerie van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap.
Hergebruik van de afzonderlijke video-based SCT is mogelijk als het voldoet aan de voorwaarden van de Creative Commons licentie: CC BY-NC-ND 4.0

Software
De navigatie van de Script Concordance Test stelt specifieke eisen aan de digitale omgeving. Het is bijvoorbeeld belangrijk dat de omgeving 360 graden video’s kan tonen. Daarnaast is er een bepaalde logica nodig, waarbij de gebruiker interactie heeft met stukjes informatie en een keuze moet maken voordat hij verder kan. Na het voltooien van het vignet moet het resultaat van de gebruiker worden vergeleken met dat van een expertpanel.

Na zorgvuldige afweging is besloten een plug-in te ontwikkelen in WordPress. WordPress is opensourcesoftware waarmee websites kunnen worden gemaakt en worden gepubliceerd onder de voorwaarden van de GNU General Public License (GPL). Volgens Wikipedia is WordPress het meest gebruikte contentmanagementsysteem. Het beschikbare budget voor het ontwikkelen van de plug-in was beperkt, dus er is bewust gekozen voor het functioneren van de gebruikerskant en de anonimiteit van de gebruiker. De plug-in regelt technisch alles wat nodig is. Zoveel mogelijk zaken worden geregeld in de css-stylesheet. Om een nieuw vignet toe te voegen is er een hulpmiddel ontwikkeld in Excel waarmee een csv-bestand kan worden gemaakt. Hierdoor kan de auteur zich concentreren op de inhoud en hoeft hij slechts enkele keuzes te maken, waardoor een aantal parameters standaard goed komen te staan.

Naast het kunnen maken van de vignetten, zijn we trots op de daaraan toegevoegde mogelijkheid om de plug-in, ondanks het ontbreken van gebruikersaccounts, in te zetten voor de validatie van nieuwe SCT-vragensets. Wat we als ontwikkelaars jammer vinden, is de prijs die gebruikers betalen voor de anonimiteit: bij ieder vignet moeten ze cookies goedkeuren. Dit kan erg irritant zijn. Dus als u een betere oplossing weet, horen we het graag! U kunt dit laten weten via de contactpagina. Dit geldt uiteraard ook voor vragen over de ontwikkelde software.

Vanuit dit project geformuleerde aanbevelingen voor andere projectleiders

  • Zorg dat er voldoende zicht is op de gewenste specificaties en houd rekening met de verduurzaming bij het maken van de website/plugin. Daarnaast is het bij dit project van meerwaarde geweest dat de betrokken externe partij zowel veel kennis van het onderwijs heeft en ICT.
  • Probeer bij het maken van het projectplan na te denken over de mogelijke impact ten gevolge van onverwachte omstandigheden.
  • Houd de eindgebruikers in het achterhoofd, binnen ons project hebben we ervoor gekozen om bij het tevredenheidsonderzoek zowel de kwaliteit en het effect van het open leermateriaal de onderzoeken als de gebruiksvriendelijkheid.
  • Houd bij het hergebruik van materiaal rekening met de rechten op het materiaal.

Bronnen

  1. Lambregts, J., Grotendorst, A., & Van Merwijk, C. (Reds.). (2016). Bachelor of Nursing 2020: Een Toekomstbestendig Opleidingsprofiel 4.0. Houten: Bohn Stafleu van Loghum.
  2. Zitter, I. & Hoeve, A. (2012). Hybride leeromgevingen: het verweven van leer- en werkprocessen. Geraadpleegd op 16 december 2018, van https://ecbo.nl/25102016/wp-content/uploads/2016/12/ecbo-12-144-Hybride-leeromgevingen-OECD-publicatie.pdf
  3. Dochy, F., Berghmans, I., Koenen, A., & Segers, M. (2015). Bouwstenen voor High Impact Learning: het leren van de toekomst in onderwijs en organisaties. Amsterdam: Boom uitgevers Amsterdam
  4. Habes, V., Van Rhijn, K., Vredenburg, H., Hammega, D., Van Beekhoven, E., Ypenburg, F.,…Munzebrock, M. (2011). Met serious soap spelenderwijs leren. Onderwijs en gezondheidszorg, 35, 26-29. doi:10.1007/s12477-011-0036-5
  5. Kaczmarczyk, J., Davidson, R., Bryden, D., Haselden, S., Vivekananda-Schmidt, P. (2016). Learning decision making through serious games. The clinical teacher, 13, 277-82. doi:10.1111/tct.12426
  6. Johnsen HM, Fossum M, Vivekananda-Schmidt P, Fruhling A, & Slettebø Å. (2018a). Developing a Serious Game for Nurse Education. Journal of gerontological nursing, 44, 15-9. doi:10.3928/00989134-20171213-05
  7. Wan, M. (2015). Using the script concordance test to assess clinical reasoning skills in undergraduate and postgraduate medicine. Hong Kong Medical Journal, 21, 455-61. doi:10.12809/hkmj154572
  8. Johnsen HM, Fossum M, Vivekananda-Schmidt P, Fruhling A, & Slettebø Å. (2018b). Nursing students’ perceptions of a video-based serious game’s educational value: A pilot study. Nurse education today, 62, 62-8. doi:10.1016/j.nedt.2017.12.022
  9. Miller, G.E. (1990). Assessment of clinical skills/competence/performance. Academic Medicine;65:63-67.
  10. Gobbens, R. & De Groot-Bolluijt, W. Eindrapportage MANP Digitaal toetsen. Geraadpleegd op 15 december 2019
  11. Du Moulin, M. & Werrij, M. Eindrapportage evaluatie onderzoek project Digitaal toetsen MANP. Geraadpleegd op 15 december 2019
  12. Jamieson, S. Likert scales: How to (ab)use them. Med Educ. 2004, 38, 1217-8